Apprentice (2016)

Çırak (2016)

Singapurlu genç yönetmen Junfeng Boo ikinci uzun metrajlı filminde, ülkesinde uygulanan idam cezalarına da eleştiri getiren bir konuyla izleyicinin karşısına çıkıyor. Hapishanede yeni işine başlayan bir gencin, baş cellatla yakınlaşma ve onun öğrencisi olma sürecinin anlatıldığı Apprentice (2016) filminde bu iki rolü Firdaus Rahman ve Wan Hanafi Su paylaşıyor. Katıldığı festivallerden ödüller kazanan film, geçtiğimiz yıl Oscar Ödülleri için Singapur'dan En İyi Yabancı Film adayı seçilmişti.

Singapur, idamın yasal olarak uygulandığı bir ülke. Yere çöp atmanın bile cezasının 1000 doları bulduğu ülkede, uyuşturucu ve cinayet suçları idamla sonuçlanıyor. 2012 yılında uyuşturucu konusunda ceza yasalarında bir iyileştirme yapılan ülkede suç oranının kontrol altında olduğu biliniyor. (BBC Haberi)
Çırak (2016) filmini izlediğinizde idam'la ilgili şaşırtıcı detaylara sahip olacağınızı belirterek filmin basına verilen konusuna geçiyorum. Yazımın sonunda bulunan inceleme kısmında ise filmle ilgili spoiler içeren bir yorumum olacak.

Vizyon Tarihi: 14 Temmuz 2017
Orjinal Adı: Apprentice / Yönetmen - Senaryo: Junfeng Boo / Görüntü Yönetmeni: Benoit Soler / Müzik: Alexander Zekke / Singapur, Almanya, Fransa / 2016 / Süre: 115' / Dram
Oyuncular: Firdaus Rahman (Aiman), Wan Hanafi Su (Rahim-cellat), Mastura Ahmad (Suhaila-abla), Boon Pin Koh (James)

Çırak (2016) Konusu

Aiman, başvuru yaptığı yüksek güvenlikli bir hapishane olan Larangan'da memur olarak çalışmaya başlar. Orada başlıca amacı değişmek isteyen mahkumlara yardım etmektir. Ablası Suhaila ile birlikte mütevazi bir konutta yaşayan Aiman, çalıştığı hapishanede güvenlik nedeniyle girme yetkisinin olmadığı bölüme girmeyi başararak, 65 yaşındaki baş cellat Rahim'le tanışır. Yetenekleri sayesinde Rahim'in gözüne giren Aiman yavaş yavaş Rahim'in dünyasını tanımaya başlar. Ablası bazı nedenlerden ötürü kardeşinin hapishanede çalışmasını istememektedir. Aiman'ın hapishane yönetiminden gizlediği bazı aile sırları bulunmaktadır ve bu sırlar ileride başına büyük dertler açacak niteliktedir.

Çırak (2016) İncelemesi

Üç karakterin etrafında dönen film bir hapishanede geçiyor. Başrolde olan Aiman (Firdaus Rahman), hapishanede, mahkumların ıslahı konusunda onlara yardımcı olurken, orada resimlerini gazeteden gördüğü baş cellat olan Rahim'le karşılaşıyor. Rahim bir zamanlar babasının idamını gerçekleştiren cellat olduğundan onunla yakından ilgilenmeye başlıyor. Bu durumu Ablası Suhaila'ya anlattığında onun 'geçmişin peşini bırakması' konusundaki tepkisiyle karşılaşıyor.

Apprentice (2016), Firdaus Rahman'ı genç çırak Aiman rolünde izliyoruz.

Çırak (2016) filminde, olaylar adım adım açıklandıkça Aiman'ın cellattan intikam almak istediğini düşünmeye başlıyorsunuz. Ancak olaylar geliştikçe farklı bir yöne gidiyor. Rahim, yetenekli ve ilkeli bulduğu Aiman'dan çok hoşlanıyor. Hatta onu kendisine çırak olarak yetiştirmek istiyor. Kendi yardımcısı idamları gerçekleştirecek kararlılığı gösteremeyince resmi olarak Aiman'ın bu göreve getirilmesini sağlıyor. Tüm bunlar gerçekleşirken Aiman karakteri çok ince bir çizgide yürüyor. Babasının işlediği suç ve idamıyla tüm hayatı alt üst olan Aiman, çete ve uyuşturucuya bulaştığı dönemleri atlatıp bu günlere geldiği için kendini şanslı sayıyor. Kendisini mahkûmların yerine koyarak onlara yardım etmeyi düşünüyor. Rahimle tanışması ise onu yardımsever insan durumundan can alacak kişi olma yolunda değiştirmeye başlıyor ki bu durum onu büyük bir ikilemde bırakıyor. Filmde çelişkiler içindeki kahramanın kişisel gerilimlerine de yer veriliyor ve filmin sonlarında idamı gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği büyük bir muamma olarak karşımıza çıkıyor.
Çırak filminde idam edilen birinin geride bıraktıklarının hayatının nasıl bir seyir izlediği Aiman ve ablası aracılığı ile anlatılmış. Yönetmen, idamın gerçekleşeceği sırada ailelerin o anlarda yaşadığı duygulara da filminde yer veriyor. Bir suçlunun ailesi idam sırasında giyilecek kıyafetleri bile götürmüyor, suçluyla görüşmek bile istemiyor. Başka bir suçlunun ikiz oğulları var ve babalarına kıyafet götürüyorlar. İkizler hapishane dışında nöbet tutuyor, acı dolu yüzleri kamera aracılığı ile yansıtılıyor. Hatta bu yansıtma, ikizlerle idamı gerçekleştirmesi gereken çırağımız Aiman'la göz göze geldikleri sırada gerçekleştiriliyor. İkizlerin babası uyuşturucu sattığı için tutuklanmış ve bu örnek üzerinden can alan birinin suçu ile uyuşturucu satan birinin suçunun aynı olup olamayacağı bizzat Aiman tarafından cellada soruluyor. Yazımın başında da yazdığım gibi Singapur'da işlenen suçlara verilen cezalar çok katı. Suçlulara taviz verilmiyor. Suçu işleyen zaten en baştan idamı da kabullenmiş oluyor. Bu yüzden de asılmaya giderken ölmemek için direnen sayısı yok denecek kadar az. Filmi izlerken "Bu gerçekte de böyle midir?" diye bir soru takılıyor insanın kafasına.

Apprentice (2016) Yönetmen Junfeng Boo

Yönetmen Junfeng Boo filminde, suçluyu, yakınlarını ve sistemi ele alırken celladı da unutmuyor; 30 yıldır insanları asan Rahim (Wan Hanafi Su) karakterinin hayatı mesleğine göre şekillenmiş. Karısı 4 yıllık bir birliktelikten sonra cellat olduğunu açıklayan Rahim'i terk etmiş. O zamandan beri yalnız yaşıyor. Rahim suçlulara oldukça iyi davranıyor. Son günlerinde onların iyi yemekler yemesini sağlıyor. Aileleri suçlulara sırt çevirse bile kendisi elbise bulup ailesi getirmiş gibi onlara veriyor. Cesaretli olmaları konusunda telkinlerde bulunuyor. Mahkûmların idam edilirken acı çekmemeleri ve ölümlerinin saniyeler içinde gerçekleşmesi için ip uzunluğu, kilo, yağlı ip, ipin kalınlığı ve kalitesi gibi konulara kafa yoruyor. İdam odasına giren mahkûmların işlemlerini saniyeler içinde yapıyor ve ölüm stresinin süresini azaltıyor. Rahim, böylesine zor bir görevi acı çektirmeden yaparak kendi ruhunu rahatlatıyor.
Film ilk başladığında çok iddiasız görünmüştü gözüme. Ancak olaylar ve kişiler yavaş yavaş ortaya çıkıp şekillendikçe film seyredilebilir olduğunu kanıtladı. Hep izlemeye alışık olduğumuz mahkûm-kahraman odaklı filmlerden farklı olarak hapishane çalışanlarına odaklanan filmi izlerken suç ve ceza kavramı üzerine düşünürken buldum kendimi. Senaryonun yanında oyuncular da başarılıydı, çelişkili duygu durumlarını güzel yansıtmışlardı. Cellatlık konusunu; aile, suç, ceza, idam gibi birkaç farklı yönden ele alması açısından da Appretice (2016) filmi, iyi ki izlemişim dediğim filmlerden oldu.